Bu kavram, doğumla Türk vatandaşı olmayan kişilerin daha sonrasında kanunda belirtilen şartları taşıması ile yetkili makamın onayını alarak Türk vatandaşlığını kazanması durumunu ifade etmektedir. (Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 10)
Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 11’de yetkili makamın Türk Vatandaşlığını kabul edebilmesi için gerekli başvuru şartları belirtilmiştir. Buna göre;
- Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmalıdır.
- Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmelidir.
- Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmelidir.
- Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamalıdır.
- İyi ahlak sahibi olmalıdır.
- Yeteri kadar Türkçe konuşabilmelidir.
- Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmalıdır.
- Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamalıdır.
Yukarıda belirtilen şartlar, yabancının başvuru sırasında sahip olması gereken şartlardır. Bu şartları taşımayan yabancı, Türk vatandaşlığına kabul edilemeyecektir. Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 10’a göre, yabancı kişi yukarıdaki tüm şartlara uygun olsa bile Türk vatandaşlığına kabul edilmesinin kesin olmadığı durumu belirtilmiştir. Yetkili makamın Türk vatandaşlığına kabul edip etmemede takdir yetkisi bulunmaktadır.
Yukarıda Belirtilen şartlar arasında en önemli olan şart 5 yıl ikamet edilme şartıdır. Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 15’e göre başvuru zamanından 5 yıl geriye dönüldüğünde yabancı en fazla 12 ay yurt dışında bulunmuş olmalıdır. 5 yılda 12 aydan daha fazla yurt dışında bulunmuş olan yabancı Türk vatandaşlığını kazanamayacaktır.
Yetkili Makam ve başvuru Belgeleri
Aşağıdaki Belgeler ile Yetkili Makam olan yabancının yerleşim yeri Valiliğine başvurulmalıdır;
- Başvuru Formu
- 2 Adet 50×60 mm boyutunda beyaz fonda, desensiz ICAO tarafından belirlenen ve makinede okunabilen biyometrik fotoğraf,
- Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge, vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge.
- Kişinin kimlik bilgilerini gösteren doğum belgesi veya nüfus kayıt örneği gibi belge ve evli ise eş ve çocuklarının aile bağını kanıtlayan nüfus kayıt örneği veya benzeri belge.
- Medenî hal belgesi ve evli ise evlenme belgesi, boşanmış ise boşanmayı kanıtlayan belge, dul ise eşine ait ölüm belgesi.
- Kişinin genel sağlık bakımından tehlike teşkil edecek bir hastalığı bulunmadığına dair, usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca belirlenmiş olan sağlık raporu.
- Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağladığına ilişkin gelirini veya mesleğini ispatlayan çalışma izni, vergi levhası, taahhütname veya benzeri belge.
- Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz olarak beş yıl ikamet ettiğine dair il emniyet müdürlüğünden alınacak yurda giriş ve çıkış tarihlerini gösteren belge.
- Başvuru tarihinden ileriye doğru vatandaşlık işlemlerinin sonuçlandırılmasına yetecek süreli ikamet tezkeresi.
- Herhangi bir suç nedeniyle hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı bulunuyorsa onaylı bir örneği.
- Kişinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa, doğum tarihinin tamamlanması için ülkesinin yetkili makamlarından alınmış belge, belgenin temin edilememesi halinde ise 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 39 uncu maddesi gereğince işlem yapılmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı.
- Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz
İlgili Kanun Maddeleri
Türk Vatandaşlığı Kanunu;
MADDE 9 – (1) Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşir.
MADDE 10 – (1) Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, bu Kanunda belirtilen şartları taşıması halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir. Ancak, aranan şartları taşımak vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamaz.
(2) Bu Kanun uyarınca sonradan Türk vatandaşlığının kazanılmasında uygulanacak temel ilke ve esaslar ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınmak suretiyle Bakanlıkça belirlenir.
MADDE 11 – (1) Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda;
- a) Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
- b) Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek,
- c) Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
ç) Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
- d) İyi ahlak sahibi olmak, e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
- f) Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
- g) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak, şartları aranır.
MADDE 15 – (1) Bir yabancı için ikamet, Türk kanunlarına uygun olarak Türkiye’de oturmaktır. Türk vatandaşlığını kazanma talebinde bulunan bir yabancı başvuru için aranan ikamet süresi içinde toplam oniki ayı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunabilir. Türkiye dışında geçirilen süreler bu Kanunda öngörülen ikamet süreleri içinde değerlendirilir.