DÖVİZ ALIM BELGESİ
Yabancı uyruklu gerçek kişilerin ülkemizde gayrimenkul iktisabına ilişkin talepleri hali hazırda T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın (“Bakanlık”) 06/08/2012 tarih ve 2012/12 sayılı genelgesi ve T.C. Merkez Bankası’nın Sermaye Hareketleri Genelgesi’nde yer alan hükümler çerçevesinde gerçekleşmektedir. Fakat Bakanlık tarafından 21.01.2022 tarihinde yayınlanan 2022/1 sayılı genelge ile yabancı gerçek kişilerin gayrimenkul iktisaplarında “döviz alım belgesi” ile ilgili önemli düzenlemeler yapılmıştır.
- Döviz Alım Belgesi nedir?
Yabancı gerçek kişilerin Türkiye’de satın alma yolu ile gayrimenkul edinimlerinde, edinim öncesinde satış bedelinin gayrimenkulün alıcısı, satıcısı veya bunların vekilleri veya temsilcileri tarafından USD, EUR ya da GBP cinsinden T.C. Merkez Bankası’na satılması üzerine düzenlenen belgedir. Mevzuata göre bu belgenin satın alma öncesinde ilgili Tapu Müdürlüğü’ne sunulması gerekmektedir.
- Döviz Alım Belgesi’nde asgari olarak hangi bilgiler yer almalıdır?
Döviz alım belgesinde,
- Adına döviz bozdurulan gerçek kişinin adı soyadı,
- Pasaport numarası veya yabancı kimlik numarası veya vergi kimlik numarası,
- Alışı gerçekleştirilen dövizin TL olarak karşılığı,
- Son olarak bu işlemin yukarıda anılan “Sermaye Hareketleri Genelgesi’nin 13. Maddesi” kapsamında gerçekleştirildiği,
- Edinilecek olan tapu bilgileri,
- Döviz alım belgesinin ne amaç ile kullanılacağı (ÖRN: vatandaşlık için ev alınıyor ise bu halde vatandaşlık unsurunun belirtilmesi gereklidir.)
- Evrakı düzenleyen ilgili bankanın kaşesi ve memurun ıslak imzası,
unsurları mutlaka yer almalıdır. Bu bilgileri içermeyen döviz alım belgesi hukuken geçerli olmayacaktır.
- Yabancı gerçek kişiler tarafından Döviz Alım Belgesi ile gerçekleştirilen edinimlerde özellikle dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Yukarıda da belirtildiği gibi ilgililer tarafından Döviz Alım Belgesi’nin satış işlemleri sırasında ve/veya öncesinde Tapu Müdürlüğü’ne sunulması bir yükümlülük teşkil etmektedir. Resmi senedin de mutlaka Döviz Alım Belgesi’nde yer alan Türk lirası değeri esas alınarak düzenlenmesi gerekmektedir. Bu yüzden, beyan değerine esas döviz satış tutarı içinde, gayrimenkul satış/satış vaadi sözleşme bedeli dışında bir ödeme kaleminin bulunmaması (masraf, komisyon vb. gibi), resmi senette satış için beyan edilen değer anılan düzenlemeler çerçevesinde bankaya yapılacağından dolayı, döviz satış tutarına dikkat edilmesi önem taşımaktadır. Zira bu düzenleme sonucunda, Tapu Müdürlüğü’nde düzenlenecek resmi senette ya da noterde düzenlenecek satış vaadi sözleşmesi değerine dair ayrıca bir kur hesabı yapılmayacak ve Döviz Alım Belgesi’nde yer alan tutarlar esas alınacaktır.
- Yabancı gerçek kişinin Türkiye’de gayrimenkul satın alma işleminden önce, hesabında taşınmazı satın almaya yeterli miktarda Türk lirası mevcut olduğu durumda ne olacaktır? Kişinin taşınmazı direkt satın alması mümkün müdür?
Hayır, mümkün değildir. Söz konusu durumda satın almayla ilgili herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Kişi hesabındaki tutar ile satın almak istediği gayrimenkulü ödeyebilecek durumda olsa dahi düzenlemelere göre hesaptaki bu para tekrardan ilgili kişilerce USD, EUR veya GBP cinsinden çevrilecek ve T.C. Merkez Bankası’na satılacaktır. Bu işlemlerin sonucunda ise döviz alım belgesi ilgili Tapu Müdürlüğü’ne sunulmak adına düzenlenecektir.